Arkas Sanat Alaçatı, Alaçatı’nın gündelik yaşamına sanat odaklı yeni bir pratik eklemek, kente güçlü bir kamusal mekan sunmak üzerine Artı3 Mimarlık tarafından tasarlandı.
Yapı, bir avlu etrafında kurgulanmış içe dönük bir mekan kurgusuna sahip. İçe dönük mimari, kendisini yalın net duvar yüzeyleri ve masif kütlesi ile görünür kılıyor. Duvar yüzeylerinde açılan yırtıklar, kütlenin merkezindeki avlu boşluğu, tavan ışıklıkları, yayın mimariye gün ışığına ve zamana dayalı sürekli değişim gösteren mekansal bir derinlik kazandırıyor.
Kentin mevcut atmosferinden kademe kademe yapının sunduğu sanatsal eylemlerin içine katılım sağlanıyor. Yapının ana girişi, 12500 Sokak’tan masif taş bahçe duvarlarında açılan giriş boşluğu aracılığıyla yapılıyor. Yansıma havuzu ve heykellerin yer aldığı açık alan, sokağın karmaşası ile yapının sunduğu sanat odaklı pratikler arasında bir geçiş niteliğinde. Tam karşıda yer alan giriş saçağının yönlendirmesiyle yapıya giriliyor.
Yapının zemin katında sergi salonları, sergi holü ile kafe bulunuyor. Masif kütlenin merkezinde, 2 sergi salonunun arasında yer alan masif yüzeylerle çevrili etkinlik avlusu, bir anda dışarıdan tek katlı bir yapı algısına sahip olan ziyaretçiye sürprizli bir mekansal derinlik sunuyor.
Kafenin olduğu bölümden ve iki ana sergi salonun arasında yer alan boşluktan yan ve arka bahçelere geçiş sağlanıyor. Kısmen açık sergi, kısmen dinlenme ve toplanma alanı olarak kurgulanan arka bahçe, ziyaretçilere açık alanda da farklı mekansal deneyimler sunmaya devam ediyor. Bodrum katta etkinlik avlusu ile bütünleşecek biçimde atölye alanı, kütüphane, sergi holü ve ofisler yer alıyor. Bu kat, avlunun mekansal gücü ile farklı eylemlere izin verecek zengin bir kullanım potansiyeli sunuyor.
Yapıyı yalınlığı ile güçlü kılan mimarisinde tek malzeme kullanımının önemli bir payı var. Dış ve iç cephelerde, avlu duvarlarında, avlu zemininde ve diğer açık alanlardaki sert zeminlerde Denizli traverteni kullanıldı.
2070 metrekare kapalı alana sahip yapıda; 275 metrekaresi kalıcı, 225 metrekaresi süreli sergi salonları olmak üzere toplamda yaklaşık 620 metrekarelik bir sergileme alanı; 180 metrekarelik atölye alanı, kafe, arşiv, ofisler ve açık sergi alanları yer alıyor. 1620 metrekarelik açık alanının, 310 metrekaresini 110 kişilik amfinin bulunduğu etkinlik avlusu oluşturuyor.
Alaçatı gibi gün ışığının ve rüzgarın her iklimde farklı derecelerde etkin olduğu bir coğrafyada yer alan yapı, “enerji etkinliği” konusunda da farklı açılardan hassasiyetlere sahip. Yapıda yer alan avlu aracılığı ile yapının zemin ve bodrum katlarında yer alan tüm ana mekanlarda doğal havalandırma ve aydınlatma sağlanıyor. Dış ve iç cephe yüzeylerinde ve sergi salonlarının tavanlarında yer verilen açıklıklar ile kontrollü bir doğal aydınlatma elde ediliyor.
Yapının dış duvarlarında uygulanan mekanik sistem doğal taş kaplama sayesinde, duvar yüzeyleri ile dış etkenler arasında ara tampon alan oluşması sağlanıyor. Bu şekilde yapının olumsuz iklim koşullarından direkt etkilenmesinin önüne geçiliyor. Mekanik sistem çözümlerinde tercih edilen ısı geri kazanım cihazları ile enerji tasarrufu elde edilmesi, enerji maliyetlerinin düşürülmesi ve sonuçta enerji verimliliği sağlanıyor. Yapıda kullanılan özel drenaj sistemi sayesinde ise yağmur suyu toplama, biriktirme ve geri kullanımı mümkün oluyor.
